Baikal is 's werelds grootste zoetwaterreservoir met het zuiverste water. Lange tijd hebben experts gezocht naar een antwoord op de vraag hoe dit meer is ontstaan. Legenden verspreid onder de lokale bevolking schilderen fantastische beelden van de oorsprong van het Baikalmeer. Wetenschappers vinden echter op basis van moderne gegevens meer plausibele verklaringen.
Hypothesen over de oorsprong van Baikal
Leden van de expeditie van de St. Petersburg Academie van Wetenschappen behoorden tot de eersten die hun verklaring gaven voor het verschijnen van het Baikalmeer aan het einde van de 18e eeuw. Duitse onderzoekers Johann Georgi en Peter Pallas, die op uitnodiging van Catherine II met de Academie samenwerkten, geloofden dat het meerbassin werd gevormd na een tektonische storing van een deel van het land, veroorzaakt door een natuurramp.
De reden voor het falen was volgens Georgi een krachtige aardbeving, die zelfs de loop van de plaatselijke rivieren zou kunnen beïnvloeden.
Een eeuw later bracht de politieke balling Jan Chersky, een Pool van geboorte, zijn eigen versie van de oorsprong van het Baikalmeer naar voren. Hij baseerde zich op zijn observaties en onderzoek, die hij deed tijdens zijn reizen rond het meer. De getalenteerde wetenschapper suggereerde dat het bassin en de bergen eromheen ontstonden nadat de aardkorst langzaam in horizontale richting was samengedrukt.
Sindsdien hebben veel wetenschappers hun eigen argumenten naar voren gebracht ten gunste van een of andere hypothese, die vaak slechts in kleine details verschilde. Het dichtst bij het moderne wetenschappelijke begrip van het probleem van de vorming van het Baikalmeer was V. A. Obruchev. Naar zijn mening werd Baikal samen met het bergsysteem van Siberië gevormd.
Obruchev geloofde dat de depressie, die later een meer werd, ontstond na bodemdaling langs twee breukvlakken die in verticale richting volgden.
Moderne kijk op het probleem van de oorsprong van Baikal
Alleen de wetenschappelijke prestaties van de vorige eeuw maakten het mogelijk om vooruitgang te boeken in de studie van de oorsprong van het Baikal-bekken. Toen geologen en geofysici het bestaan van een globaal systeem van fouten in de aardkorst ontdekten, bleek dat het ontstaan van het Baikalmeer onderdeel werd van de processen die op wereldschaal plaatsvinden. De onderzoekers ontdekten dat verschillende depressies op aarde een aard hebben die lijkt op het Baikalmeer. Voorbeelden zijn de meren Tanganyika en Nyasa, evenals de Rode Zee.
Volgens wetenschappers begonnen de tektonische processen die leidden tot de vorming van het meer meer dan 30 miljoen jaar geleden.
Het Baikal-bekken wordt tegenwoordig beschouwd als het centrale deel van de gelijknamige kloof, dat wil zeggen een depressie gevormd na een verschuiving in de aardkorst. De kloof is meer dan tweeduizend kilometer lang. De depressie bevindt zich tussen twee krachtige lithosferische platen. Aanvankelijk geloofden geofysici dat het meerbassin ontstond als gevolg van de botsing van deze platen, maar toen werd gesuggereerd dat een toename van de temperatuur van de mantel onder de Baikal-depressie werd toegevoegd aan hun interactie.
