De uitdrukking "de berg baarde een muis" wordt in verschillende situaties uitgesproken. Wanneer enorme inspanningen weinig resultaat hebben opgeleverd, of wanneer grote verwachtingen niet zijn uitgekomen. Dus ze zeggen over veel mensen die beloven, maar weinig mensen doen. De uitdrukking wordt vaak op een ironische manier gebruikt.
Wie is de auteur van de fraseologische eenheid?
Het auteurschap van de gevleugelde uitdrukking wordt traditioneel toegeschreven aan Aesop, een oude Griekse slavenfabulist die enkele eeuwen voor Christus leefde. De werken van Aesopus zelf hebben ons niet bereikt. En historici twijfelen ten zeerste aan de realiteit van het bestaan ervan. Alle fabels van Aesopus zijn bekend in arrangementen van andere schrijvers. Evenzo is de fabel "De berg, die opvatte om te baren" ("Mons parturiens"), bekend bij moderne mensen in de herziening van Guy Julius Fedra.
Phaedrus is een andere legendarische fabulistische slaaf, alleen deze keer in het oude Rome. Volgens de legende leefde hij tijdens het bewind van de keizers Augustus, Tiberius, Caligula en Claudius, dat wil zeggen, aan het begin van het oude en het nieuwe tijdperk. Er wordt aangenomen dat Phaedrus de eerste Latijnse schrijver was die de leerzame prozaverhalen van Aesopus in verzen begon te vertalen.
In het oudste Rome waren volgens de "Literaire Encyclopedie" de fabels van Phaedrus zeer weinig bekend. Hoe dan ook, het fabelgenre stond daar niet in hoog aanzien. In het midden was de naam van Phaedrus vergeten en zijn werken gingen verloren. In de Middeleeuwen waren alleen prozaïsche fabels bekend die aan een zekere Romulus werden toegeschreven.
De Franse advocaat, wetenschapper en schrijver Pierre Pitu, die in 1596 een verzameling van zijn fabels publiceerde in de Franse stad Troyes, liet de wereld kennismaken met het werk van Phaedrus. De collectie werd een opstap naar de creatie van het genre van een nieuwe Europese fabel. Plots ervan werden gebruikt door Lafontaine, Krylov en andere opmerkelijke fabulisten. Ongeveer op dezelfde plek waar Pitu de manuscripten in handen kreeg van een weinig bekende dichter die vijftienhonderd jaar voor zijn geboorte leefde, is de geschiedenis bescheiden stil.
Andere versies van oorsprong
De uitdrukking "de bergen baren, en de grappige muis zal worden geboren" is te vinden in Horace's verhandeling "The Art of Poetry" ("Ars poetica"). Met deze woorden maakt hij de zwakke rijmspelers belachelijk die hun verzen beginnen met hoogdravende uitdrukkingen. Porphyrion, de commentator van Horace, beweerde dat de uitdrukking een Grieks spreekwoord was.
Als een oud Grieks spreekwoord noemt Plutarchus een uitdrukking in zijn "Levens". In dit werk vertelt Plutarchus een verhaal over een zekere Spartaanse koning die met zijn soldaten naar Egypte kwam om de plaatselijke heerser te helpen. Veel mensen die de beroemde held kwamen ontmoeten, verwachtten de machtige held te zien. Maar ze zagen een vermoeide, nietige oude man.
In de Russische taal werd de uitdrukking blijkbaar in het dagelijks leven geïntroduceerd door Vasily Kirillovich Trediakovsky. In de inleiding van zijn gedicht "Tilemachida, of de dwaling van Tilemachus, de zoon van Odysseus", gepubliceerd in 1766, schreef Trediakovsky: "bergen blazen op om te bevallen, en er zal een grappige kleine muis worden geboren." De fabel "Berg in het kraambed", met een plot over een berg die een muis baart, werd in 1806 geschreven door de bekende schrijver Alexander Efimovich Izmailov aan het begin van de 19e eeuw.
