Een rotstuin is een Japanse tuin. Het is nogal moeilijk voor een Europeaan om waar te nemen, omdat het niet alleen een element van landschapsontwerp is, het is een stukje Japanse cultuur. De rotstuin is een echt kunstwerk, dat niet voor iedereen te begrijpen is.
De oorsprong van de Japanse rotstuin hangt nauw samen met het religieuze wereldbeeld van dit volk. De Japanners geloven dat de plaats waar veel stenen zijn, door de goden zelf zal worden gekozen. Lange tijd waren dergelijke plaatsen in de cultuur van dit volk heilig en puur, vol hoop, bewoond door goede krachten. Tegenwoordig is het aanleggen van rotstuinen een echte kunst geworden, die een meer esthetische focus heeft. Hoewel voor sommigen de stenen in de tuin nog steeds een eerbetoon zijn aan de geesten van vuur, bergen, wind en bomen.
De belangrijkste elementen van een rotstuin
Vaak is een rotstuin een vlak gebied bedekt met zand of kleine kiezels. Het belangrijkste element zijn echter zeker de stenen. Voor een verre kijker kan het lijken alsof de stenen absoluut willekeurig zijn geplaatst. In feite is dit helemaal niet het geval. Composities van groepen stenen zijn gerangschikt volgens bepaalde regels. Dit is een heel belangrijk moment in de kunst van het maken van een Japanse tuin. De meest geprefereerde groep stenen is drie, dit komt overeen met de boeddhistische triade. Ook de zandbodem speelt een belangrijke rol; met behulp van een hark worden op een bepaalde manier groeven getrokken. Ze moeten langs de lange zijde van de tuin lopen en eigenaardige lijnen rond de stenen vormen, die visueel op bogen lijken.
Het oppervlak van de Japanse rotstuin symboliseert de oceaan, het wateroppervlak en de stenen zelf zijn als eilanden. Elke bezoeker van de tuin kan desgewenst echter iets van zichzelf voorstellen, dit moet hem in staat stellen te ontspannen en te ontsnappen aan de last van het dagelijks leven. Een rotstuin is tenslotte een plek voor meditatie, ontworpen om gemoedsrust en verlichting te geven.
Bijzonder interessant in een Japanse tuin is dat waar een bezoeker zijn blik ook werpt, hij altijd hetzelfde aantal stenen zal zien. Al deze subtiliteiten moeten worden doordacht in de samenstelling van de tuin. Dit is waarschijnlijk de reden waarom een echte Japanse tuin zo zeldzaam is, althans in het kader van particulier grondbezit.
Ryoanji-rotstuin
Misschien wel de meest bekende rotstuin is de tuin bij de Ryoanji-tempel, anders wordt het de 'tuin van vijftien stenen' genoemd. Deze tempel werd in 1499 gemaakt door de meester Soami. Het oppervlak van de tuin is omlijst met wit grind, met op de achtergrond vijftien zwarte ruwe stenen, verdeeld in vijf harmonieuze groepen. Elk van hen wordt omlijst door groen mos.
Het geheim van deze tuin is dat van welke kant de bezoeker er ook naar kijkt, de vijftiende steen altijd uit het zicht blijft. Er is een legende dat alleen de verlichte alle vijftien stenen te zien kreeg. Het natuurlijke contrast en de harmonie van deze tuin drukt lang zijn stempel op de hoofden en harten van bezoekers.
