Na voltooiing van een kunstwerk evalueert de auteur meestal kritisch het resultaat van zijn werk. Tijdens het herzien van de tekst wil je soms het boek meer zeggingskracht geven om de lezer de hoofdgedachte en kenmerken van het idee over te brengen. Een kort en figuurlijk opschrift kan daarbij helpen.
Wat is epigraaf?
Een epigraaf wordt meestal een ruim aforisme genoemd, een dictum, een citaat uit een werk van een beroemde auteur of een spreekwoord waarmee het werk begint. Zo'n inlegvel wordt helemaal aan het begin van het essay of voor elk van de afzonderlijke delen ervan geplaatst. Een correct gekozen opschrift weerspiegelt de betekenis van het werk, geeft de geest aan, drukt de houding van de auteur uit ten opzichte van zijn creatie.
Het gebruik van opschriften in literaire werken is geen verplichte norm. Publieke stemmingen, literaire tradities veranderden, en daarmee kwamen opschriften in de mode of raakten ze buiten gebruik. Het gebruik van deze korte voorafgaande tekst staat geheel ter beoordeling van de auteur. Alleen hij kan beslissen of het opschrift de lezer kan helpen de gedachten die in het essay zijn ingebed, beter te begrijpen.
Het opschrift wordt meestal volledig aan de rechterkant van het blad opgemaakt of met een aanzienlijk streepje aan de linkerkant, zonder aanhalingstekens. Aangenomen wordt dat dit deel van de tekst niet meer dan de helft van de paginabreedte mag beslaan. Als het opschrift, in de vorm van een citaat, de achternaam en initialen van de auteur heeft, wordt er meestal geen punt achter gezet. De grootte van het lettertype dat wordt gebruikt om de epigraaf te typen, moet overeenkomen met de hoofdtekst van het werk of iets kleiner zijn.
Hoe de juiste opschrift te kiezen
Citaten uit het werk van andere auteurs worden het meest gebruikt als opschriften bij werken. Bij het kiezen van een dergelijke passage moet men ernaar streven dat deze zo kort en bondig mogelijk is, maar tegelijkertijd nauwkeurig de gedachte van de auteur weergeeft. Het heeft weinig zin om uitgebreide en lange citaten te citeren. Het voordeel van het opschrift is de beknoptheid en nauwkeurigheid van de uitdrukking van gedachten.
Zeer brede mogelijkheden worden geboden door het gebruik van aforismen, die meestal worden opgevat als figuurlijke uitspraken van grote mensen. Het aforisme van een wetenschapper, eminente schrijver of publieke figuur combineert expressiviteit en volledigheid van het denken. Niemand verbiedt de auteur echter om zelf een aforisme te bedenken. Als de uitspraak succesvol is, zal de lezer van de auteur geen certificaat eisen dat bevestigt dat hij wereldberoemd, beroemd en gerespecteerd is in de samenleving.
Spreuken, gezegden, grappen en andere kleine vormen van volkskunst kunnen ook op grote schaal worden gebruikt bij het ontwerp van het opschrift. Het bereik van dergelijke uitspraken is vrij breed, dus elke auteur kan een volksopschrift voor zijn werk kiezen dat het beste de kenmerken van de tekst weerspiegelt waarmee de lezer kennis gaat maken. Het is alleen belangrijk dat een spreekwoord of een gezegde gecombineerd wordt met de algemene schrijfstijl en niet buiten het semantische bereik komt.
