Psychologie ontstond rond het midden van de 19e eeuw als een onafhankelijke wetenschap. De leer van mentale processen en verschijnselen begon zich pas actief te ontwikkelen met de komst van kennis over de structuur van het menselijk brein. De psychologie is een experimentele wetenschap geworden en heeft de verworvenheden van zowel de geesteswetenschappen als de natuurwetenschappen geabsorbeerd. Daarom bleken de verbindingen van dit vakgebied met andere kennisgebieden zo sterk en veelzijdig.
De plaats van psychologie in het moderne systeem van wetenschappen
De problemen die binnen het vakgebied van de psychologie vallen, zijn zeer complex en gevarieerd. Dit maakt het moeilijk om de plaats van deze wetenschap in het systeem van wetenschappelijke kennis nauwkeurig te bepalen. In de loop der jaren zijn er verhitte discussies geweest onder psychologen over de vraag of psychologie als een humanitaire of een natuurlijke discipline moet worden beschouwd.
Er kan niet één juist antwoord op deze vraag zijn, aangezien een deel van de takken van de psychologie nauw verwant is aan de geesteswetenschappen en het andere deel nauw verwant is aan de natuurwetenschappen.
De gezaghebbende Sovjetwetenschapper B. M. Kedrov, bekend om zijn werk op het gebied van de methodologie van de wetenschap, stelde de zogenaamde niet-lineaire classificatie van wetenschappelijke kennis voor, waarbij hij de psychologie in het midden van een driehoek plaatste, waarvan de toppen de filosofische, natuurlijke en sociale disciplines waren. Deze opvatting van de plaats van psychologie in het moderne systeem van wetenschappen lijkt de meest acceptabele, omdat ze interdisciplinaire wetenschappelijke banden adequaat weerspiegelt.
Verbanden tussen psychologie en andere wetenschappen
Het is onmogelijk om de ontwikkeling van de psychologie voor te stellen zonder brede connecties met natuurkunde, taalkunde, logica en wiskunde. De verschijnselen die optreden in de interactie van individuen en groepen brengen de sociale psychologie dichter bij de sociologie en de politieke wetenschappen. De ontwikkeling van de individuele psyche van een persoon tijdens het opgroeien kan niet worden begrepen zonder rekening te houden met fysiologie en geneeskunde.
Psychologie heeft sterke historische banden met filosofische kennis, omdat het ooit opviel als een afzonderlijke wetenschap, juist van de filosofie. Onder de filosofische problemen die theoretische psychologen oplossen, kan men de problemen van de methodologie van onderzoeksactiviteit noemen, de identificatie en verduidelijking van het onderwerp psychologische wetenschap.
Psychologie en filosofie zijn verbonden door een beroep op het onderwerp van de opkomst van het menselijk bewustzijn en de studie van de principes van het denken.
Psychologische wetenschap is ook moeilijk voorstelbaar zonder biologie. Dit komt door het feit dat mentale processen en toestanden een biologische basis hebben. De kennis die is opgedaan op het gebied van de morfologie van het centrale zenuwstelsel en de fysiologie van hogere zenuwactiviteit is van bijzonder belang bij de studie van mentale processen.
Psychologie en sociologie zijn nauw met elkaar verweven en kruisen elkaar. Psychologen weten dat mentale verschijnselen en menselijk gedrag sociaal geconditioneerd zijn. Het onderwerp van studie is hier het individu, groepen mensen en de relatie daartussen. Het komt vaak voor dat sociologisch en psychologisch onderzoek wordt gedaan in een complex.
Wederzijdse beïnvloeding, kruising van belangen en onderzoeksonderwerpen van verwante wetenschappen zijn kenmerkend voor het gehele wetenschapsgebied als geheel. De brede interdisciplinaire banden tussen psychologie en andere wetenschappen verrijkt elke wetenschappelijke tak wederzijds en biedt onderzoekers de mogelijkheid om dieper door te dringen in de essentie van mentale en sociaal-psychologische verschijnselen.
