Er zijn plaatsen op aarde waar de duur van het daglicht het hele jaar door hetzelfde is - dit zijn gebieden die op de evenaar liggen. In alle andere regio's van de planeet varieert de lengte van de dag van een maximum op de dag van de zomerzonnewende (22 juni) tot een minimum op de dag van de winterzonnewende (22 december). Hoe dichter het terrein bij de evenaar ligt, hoe zwakker deze fluctuaties en vice versa.
De aardas is gekanteld naar de ecliptica, dat wil zeggen naar het vlak waarin het zon-aarde-systeem zich bevindt, onder een hoek van ongeveer 66,6 graden. Zonder deze kanteling zou de duur van het daglicht op elk punt op aarde het hele jaar door hetzelfde zijn, alleen bepaald door de geografische breedtegraad van het gebied. Maar juist vanwege deze kanteling van de as staat het noordelijk halfrond van de planeet in de periode tussen de lente- en herfstequinox (van 21 maart tot 22 september) het grootste deel van de dag naar de zon gericht. Het zuidelijk halfrond staat respectievelijk een kleiner deel van de dag naar de zon gericht. Daarom is het in de periode dat het zomer is op het noordelijk halfrond, winter op het zuidelijk halfrond. Welnu, wanneer de aarde, nadat ze een halve cirkel rond de zon heeft beschreven, naar het tegenovergestelde punt van haar baan beweegt, verandert alles. Nu staat het zuidelijk halfrond het grootste deel van de dag naar de zon gericht, dus de zomer begint daar en de winter op het noordelijk halfrond. Dienovereenkomstig wordt de lengte van de dag op het noordelijk halfrond sterk verminderd. Op het grondgebied van Rusland, zoals op het hele noordelijk halfrond, is de kortste winterdag 22 december. Er zijn uitgestrekte gebieden waar in de winter poolnachten voorkomen, dat wil zeggen dat de zon helemaal niet boven de horizon komt. Dit fenomeen wordt waargenomen op plaatsen ten noorden van de zogenaamde poolcirkel, dat wil zeggen op een breedtegraad van ongeveer 66,5 graden. De duur van de poolnacht is van enkele dagen tot enkele maanden (in gebieden dicht bij de Noordpool). Na 22 december - de dag van de winterzonnewende - neemt de duur van de daglichturen gestaag toe. In het begin is deze toename bijna onmerkbaar, aangezien het maar een paar minuten per dag is. Maar geleidelijk aan worden de daglichturen aanzienlijk langer. En op de dag van de lente-equinox (21 maart), die wordt beschouwd als het begin van de astronomische lente, wordt de duur ervan vergeleken met de duur van de nacht.
