Lachen is een van de aangenaamste menselijke omstandigheden, maar zelfs het is niet verstoken van gevaren. Er zijn gevallen waarin mensen stierven van het lachen. Maar zelfs als het niet tot zulke dramatische gevolgen komt, kan lachen wat problemen veroorzaken, bijvoorbeeld maagpijn veroorzaken.
Lachen is niet uniek voor mensen. Sommige apen lachen, vooral gorilla's en chimpansees. Hun gelach manifesteert zich als een reactie op kietelen. Er is zo'n reactie bij mensen, maar menselijk lachen fungeert vaak als een manifestatie van gevoel voor humor - een van de hoogste gevoelens die in de loop van de evolutie worden gevormd, niet zozeer biologisch als wel sociaal.
Fysiologische mechanismen van lachen
Er is geen consensus onder wetenschappers over de evolutionaire oorsprong van lachen, maar één ding is duidelijk: lachen heeft een bepaald effect op hormonen. Wetenschappers van de Loma Linda University (VS, Californië) hebben ontdekt dat lachen de hoeveelheid hormonen verhoogt die het immuunsysteem stimuleren, stoffen die de synthese van adrenaline beïnvloeden. Ook het aantal endorfines, dat figuurlijk "gelukshormonen" worden genoemd, neemt toe. In feite zijn deze stoffen chemisch vergelijkbaar met pijnstillers. Dit alles suggereert dat het oorspronkelijke doel van lachen is om te helpen omgaan met stress, om het lichaam te beschermen tegen situaties die het op de een of andere manier traumatiseren.
De ernstigste traumatische situatie waarmee een organisme kan worden geconfronteerd, is … de dood, de volledige beëindiging van zijn bestaan. Maar zelfs aan de vooravond van de dood probeert het lichaam zichzelf te beschermen tegen lijden door endorfine in de bloedbaan te gooien. Daarom praten mensen die een klinische dood hebben meegemaakt over fantastische visioenen.
Het "triggersignaal" voor de afgifte van endorfine in het bloed is een afname van de hoeveelheid zuurstof. Bij echte dood wordt het geassocieerd met hartstilstand en ademstilstand. Met lachen wordt dit verzekerd door een verandering in de aard van de ademhaling, die krampachtig wordt.
Het gevaar van lachen
Krampachtige ademhaling tijdens het lachen bestaat uit een geforceerde inademing en een daaropvolgende reeks korte uitademingen, die met grote inspanning plaatsvinden. Dit verdrijft meer lucht uit de longen dan normaal.
Een reeks korte, versnelde uitademingen onder hoge druk wordt geleverd door de ademhalingsspieren, voornamelijk de buikspieren en het middenrif, het spiertussenschot dat de borstorganen van de buikholte scheidt. Door korte, frequente uitademingen te geven, worden deze spieren gedwongen om met een hogere intensiteit dan normaal te werken. Zoals alle spieren kunnen ze pijn doen als ze overwerkt zijn, dus een langdurige lachbui kan leiden tot buikpijn.
Buikpijn is niet het ergste dat kan gebeuren. Ademhalingsproblemen bij het lachen kunnen zelfs tot de dood leiden. Dit gebeurde met de oude Griekse filosoof Chrysippus, de Italiaanse renaissanceschrijver P. Aretino, de Schotse aristocraat T. Urquhart. In de laatste werd een dodelijke lachbui veroorzaakt door het nieuws van de toetreding tot de troon van koning Charles II Stuart.
Lachen is zeker gunstig voor zowel de gezondheid als het psychisch welzijn. Maar bij alles - en ook bij het lachen - moet men de maat in acht nemen.
